İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Turizm Kongresi kapsamında bulunduğu Antalya’da iktisada ait değerlendirmelerde bulundu.
Enflasyon konusunda düzelmenin başladığını lakin istek edilen süratte gidemediğini vurgulayan Ortan, “Enflasyonla gayret konusunda çok başarılı bir ülke değiliz. Bilakis, yüksek enflasyonla uzun yıllar yaşayabilen ve bunu da kaygı etmeyen bir ülkeyiz. Yüksek enflasyonla nasıl baş edeceğimize bakmaya daha yatkın bir genetiğimiz var” diye konuştu. Ortan 2025 yılı için de faizin ve enflasyonun yarı yarıya düşmesi dileğini paylaştı.
‘ASGARİ FİYATLI DE PATRON DE DESTEKLENMELİ’
Asgari fiyat konusunda masadaki tarafları birebir anda şad edecek bir formül ve sayı bulmanın güç olduğunu vurgulayan Ortan, minimum ücretlinin de patronun de desteklenmesi gerektiğine işaret ederek “Kamunun imkanları ile oradaki oranın yanında ya patron ya minimum fiyatlı ya da ikisi birden öbür formlarda desteklenmeli” diye konuştu.
Kira enflasyonuna da dikkat çeken Ortan, “Ben de konut sahibinin istediği kirayı vermediğim için meskenden çıktım” dedi. Kendi çalışanlarını kira enflasyonu karşısında desteklediklerini anlatan Ortan, “Belki kurumlar en azından beyaz yakalı çalışanlar için kiranın yüksek olduğu yerlerde sorunu bu biçimde çözebilir” önerisi yaptı.
‘TURİZMDE 5. OLMAK DEĞERLİ BİR BAŞARI’
Turizm kesimindeki gelişmeleri olumlu olarak kıymetlendiren Ortan, “Dünyada birinci 3’e oynayan bir ülke pozisyonuna gelebiliriz” dedi ve bunun için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: “Yatırım ortamının daha âlâ hale gelmesi gerekiyor. Şu anda o durumda değiliz. Turizmde 5. olmak çok değerli bir muvaffakiyet.”
‘FİYAT İSTİKRARINI SAĞLAMAYA YÖNELİK BİR SİYASET BAŞLADI’
Aran’ın açıklamalarından başlıklar şöyle:
2024, çok süratli geçti. Geçen sene 2024 yılı ile ilgili hoş şeyler söylediğim için eleştirilmiştim. Şu anda yaşadığımız tablo bir hayaldi. Kur düzeylerinin burada olacağını söylediğim vakit, bu türlü bir öngörüde bulunduğum vakit sanırım benden öbür inanan yoktu. 2024 yılında hem kurdaki gelişme yanıltmadı hem yabancı para kredi ile turizm dalını destekleyebilmemiz yanıltmadı. Bu türlü bir yılda ne yaptığımızı, niçin yaptığımızı ve nasıl bir bedel ödediğimizi çok yeterli bilmemiz gerekiyor ki değerini de bilelim. Geçen sene 2024 yılına ait umutlu olmamın ve 2024 yılını öngörebilir olmamın sebebi, Türkiye’de tekrar fiyat istikrarını sağlamaya yönelik bir siyasetin başlamasıydı. Bu eleştirilebilir, bunun alışılmış ki yan tesirleri olur, problemleri olur. Lakin siz en azından fiyat istikrarı konusunda yapılan uğraşın sonunu öngörerek kurda ne olacağını, faizin ne olacağını bilip konumunuzu buna nazaran alabilirsiniz.
‘HER SENE KAR YILI OLMAYABİLİR’
Bunu bilmek demek karlılığın devam etmesi manasına gelmez. Şu anda karlılıklar önemli baskı altında lakin her sene de kar etme yılı olmayabilir. Ticari hayatta birtakım vakitler vardır, sizin için işin dönmesi, ayakta kalması, meskene ekmek girmeye devam etmesi kıymetlidir. Kimi vakitler kar devridir. Kar işletmelerin büyümesi, verimliliği için kıymetlidir ancak ülke olarak yanlış bir şeyler yaptıysak ve onu düzeltmek için yola çıktıysak, bu türlü periyotlarda düzelme olana kadar da tüm taraflar üzerine düşeni yapar. Bedeli ödeyip düzeldikten sonra tekrar işimize bakarız.
‘ENFLASYONU ÖZÜMSEYEN BİR GENETİĞİMİZ VAR’
Enflasyonla gayret konusunda düzelme başladı. İstek ettiğimiz süratte ve aktiflikte gidemedi. Zira enflasyonla çaba konusunda çok başarılı bir ülke değiliz. Aksine, yüksek enflasyonla uzun yıllar yaşayabilen ve bunu da keder etmeyen bir ülkeyiz. O nedenle enflasyonla uğraş edip bir an önce sonuç almaktan fazla enflasyonu özümseyip yüksek enflasyonla nasıl baş edeceğimize bakmaya daha yatkın bir genetiğimiz var. O açıdan kolay gitmiyor. Ancak buna karşın geçen yılla karşılaştırdığımızda yavaş da olsa sonuç alınabildiğini görmek bence 2024 yılının olumlu taraflarından biri.
Geçen sene, 2025 sonunda yüzde 42 enflasyon olur dediğimde -ki artık iki puanlık bir sapma ile yüzde 44 olacağını görüyorum- yüzde 85 enflasyonun olduğu bir devirde bu hayalcilik olarak görülmüştü. Artık yüzde 44’te biteceği konusunda yavaş yavaş bir konsensus oluşmaya başladı.
‘BEDEL ÖDEMEYE DEVAM ETMEMİZ GEREKEN BİR NOKTADAYIZ’
Önümüzdeki yıl sonu için izlenen siyasetler devam ederse yüzde 24 ve yüzde 26 ortasındaki bir noktada enflasyonun bitebileceğini öngörüyorum. Dilek ettiğimiz nokta değildir fakat 80 ile 90 ile de karşılaştırılmayacak bir noktadır. Bu yüzden yüzde 24-26’ya giden seyahatin hala desteklenmesi, ülkede fiyat istikrarının tesisi için taraflar olarak bir bedel ödüyorsak o bedeli ödemeye devam etmemiz gereken ve rastgele bir biçimde geriye dönüş olarak algılanacak adımların da atılmaması gereken bir noktadayız.
ENFLASYONUN DA FAİZİN DE YARIYA İNMESİ NEFES ALDIRIR
İşlerimizin istek ettiğimiz halde âlâ gidebilmesi için kesinlikle enflasyonun denetimini sağladığımız, Türkiye’de yüzde 17 olan enflasyonu yüzde 19 siyaset faizi ile yönetebildiğimiz noktalara dönmemiz gerek. O devirde yüzde 19 olan siyaset faizini hiçbir şey gözetmeksizin indirerek yüzde 17’lik enflasyonu indireceğimizi düşündük. Ve bu yola o denli başladık. Bu da enflasyonun yüzde 85’e çıkmasına, denetimi kaybetmeye ve 8 lira olan dolar kurunu bugünlere getirmeye vesile olan seyahati başlattı.
‘2025 İLE İLGİLİ UMUDUM FAİZİN VE ENFLASYONUN YARIYA DÜŞMESİ’
2025 ile ilgili olarak umudum, beklentim hem faizin hem de enflasyonun yarı yarıya düştüğü bir yıl olması… Aralık 2025’te faizin 50’den 25’e indiği, enflasyonun da 44’ten 22’ye indiği bir seyahat. Bunun, hepimize nefes aldıracak bir süreç olacağına inanıyorum.
‘SADECE MANŞET ENFLASYONA BAKARARAK KIYMETLENDİRME YAPMAMAK LAZIM’
Enflasyonu sonuçta tek bir sayıya indiriyoruz fakat kira enflasyonu başka, turizmdeki enflasyon farklı, restoranların enflasyonu farklı, market enflasyonu farklı. O yüzden hanehalkının harcamalarının tartısı süpermarkette ise oradaki besin enflasyonuna bakıyor ve besin enflasyonu onun beklediği düzeyde olduğunda o da enflasyon beklentisini tutturuyor. O nedenle yalnızca manşet enflasyona bakarak kıymetlendirme yapmamak lazım.
‘FİYATLARIN DEĞİŞMEDİĞİ BİRKAÇ AY GEÇİRMEMİZ GEREKİYOR’
Maalesef enflasyonla çaba konusunda vatandaşa itimat veren bir geçmişimiz yok. Enflasyonla çaba çok disiplinli, çok kararlılık isteyen bir alan. Vatandaş o kararlılığı görmediğinde ve yapılanlara, harcamalara baktığında, alınan kararlara baktığında, hangi kararların alınıp hangilerinin alınamadığını gördüğünde beklentisini değiştirmiyor. Ve beklenti değiştirilmezse de enflasyonda bir çıpalanma bir türlü gerçekleşmiyor. O yüzden beklentiyi değiştirmenin bence en kesin ve net yolu kararlı duruşunuzu devam ettirip beklentideki her türlü bozukluğa karşın gerçek olanı yapmaya devam etmek. Yoksa beklentiyi evvelce değiştirme bahtınız yok. Bizim âlâ sonuçlara gereksinimimiz var. Enflasyonda fiyatlarının değişmediği birkaç ay geçirmemiz gerekiyor.
‘YÜZDE 10’LU DÜZEYLER MUVAFFAKİYET KABUL EDİLEBLİR’
Orta vadeli programa nazaran olağanda 2026 sonunda bizim tek haneli enflasyon amacına ulaşmamız gerekir. Gerçekleşmeler de üstte olduğu için bu yılı istek ettiğimiz düzeyin üzerinde bitirdik. 2026 sonunda tek haneye gelme aslında bir sembol. Ben yüzde 10’lu düzeylerin, ‘bu işi bozduğumuz’ dediğim yüzde 15’lik bir enflasyonun bile Türkiye için bir kazanım olacağını düşünüyorum. Bir sene sonra 2026 sonunda yüzde 12’lik bir enflasyon bence program açısından ve bizim açımızdan başarılı kabul edilebilir ve o noktadan sonra pek çok şey istikrarlı olabiliyor.
‘TİCARİ DEĞİL, FERDİ TARAFTA BOZULMA GÖRÜYORUZ’
2024 yılında, kredi kartlarında çok önemli bir halde NPL artışı görüyoruz. Geçen yıl sonuna nazaran ekim sonu prestijiyle kredi kartlarındaki donuk alacaklar yüzde 200 arttı. Bu çok net bir halde fiyatlı bölümdeki, maaşlı kısımdaki kredi bozulmasını gösteriyor. Ancak buna karşılık ticari kredi tarafında artış yüzde 23 oldu, yıl uzunluğu yaşanan enflasyona baktığınızda bu oran son derece makul görünüyor. Sıkıntılı alacak oranları da ticari tarafta 31 Aralık 2023’e nazaran daha aşağıya indi. O yüzden ticari tarafta şimdi bozulma görmediğimiz, bozulmanın ferdî tarafta olduğu bir yıl yaşıyoruz.
‘BİREYSEL TARAFTA ALARM VEREN NOKTADAYIZ’
Ticari taraf bir evvelki siyasetin para biriktireni olduğu için 2024’te çok âlâ kaldı lakin 2025 yılında bu kadar güzel kalamaz. 2025 yılında onlar da genel sıkılaşmalardan nasibini alacaklar. Fakat ferdî tarafta zati alarm veren noktalardayız. Onun çok devam etmemesi gerekiyor. Onların da olağanlaşması gerekiyor.
2025 yıl sonunda kişisel ve ticari olmak üzere bankacılık bölümünde NPL oranı bireyselin üst çektiği, ticarinin aşağıda olduğu yüzde 2,5’luk bir ortalamada gerçekleşebilir. Şu anda bu oran yüzde 2’nin altında. Yalnızca ferdî taraf ise yüzde 3’e dayanmış durumda. 2025 sonunda ferdî taraf yüzde 7’ye de çıkabileceğini düşünüyorum. Ferdi kredi portföyü bizde ticari kredi portföyüne oranla az olduğu için, (yüzde 75 ticari yüzde 25 bireysel) genel kredi portföyünü bozmuyor.
ASGARİ FİYAT: BU MASANIN BİR ORAN ÜZERİNDE UZLAŞMA İHTİMALİ YOK
Asgari fiyat konusunda kendimi masada oturan taraflardan birinin yerine koyup, bu masada olsam ne olurdu diye sorduğumda karşılık veremiyorum. Bu masanın bir oran üzerinde uzlaşma ihtimali yok. Minimum fiyatlı, sabit fiyatlı, emekli kesiti bu siyasetlerden ötürü çok örselendi. Gelir dağılımı çok bozuldu. Önemli bir gelir dağılımı adaletsizliği ve ay sonunu getirememe sorunu var. Bu türlü bir ortamda taban fiyatlı bölümün beklentisini anlayabiliyorum.
Diğer tarafta rekabet etmek, çalışanlarına fiyat verirken birebir vakitte işletmesini devam ettirmek isteyen patron var. İçinde bulunduğumuz konjonktürden ötürü patronun de rekabet gücü gitgide zayıflıyor. Bu kolay bir denklem değil. O yüzden tek seferde ‘asgari fiyat artış oranında şu oldu, herkes bunu kabul etsin’ diyerek kalkılabilecek bir masa değil. Kesinlikle kamunun imkanları ile oradaki oranın yanında ya patron ya minimum fiyatlı ya da ikisi birden öteki formlarda desteklenmeli. İçinde bulunduğumuz ortamda bir işletmenin rekabetçi olarak ayakta kalıp devam etmesi için üzerindeki yükler hafifletilmeli. Öbür tarafta da vatandaşın artık daha düzgün hissedeceği biçimde fiyatın yanında ne üzere muhtaçlıklar varsa kira, eğitim, öbür toplumsal harcamalar üzere hususlarla birlikte minimum fiyat ele alınmalı. Öteki türlü taban fiyat sorusuna karşılık veren herkes bir tarafın kalbini kırmış olur.
‘EV SAHİBİNİN İSTEDİĞİ KİRAYI VERMEDİĞİM İÇİN KONUTTAN ÇIKTIM’
Bu, şu anda Türkiye’nin çok büyük bir kısmının temel sorunu. Milyonlarca insan bir sonraki kira yılı geldiğinde ‘ev sahibiyle ne konuşacağım’ tasasıyla yaşıyor. Ben de konut sahibi-kiracı alakasında mesken sahibinin istediği kirayı vermediğim için meskenden çıktım. Maaşların artık en az yarısı kiraya gidiyor. Şanslıysa dörtte birinin de gitme ihtimali var. Yarısı derken de şunu kastediyorum; çalıştığı yerde, mahallelerde değil oradan çıkıp biraz daha yol masrafına katlandığı, daha uzak noktalara gittiğinde bu bu türlü oluyor. Zira insanların artık evvelce oturduğu yerlerde oturmaya devam etme imkanı kalmadı. Bu çok kıymetli bir konu. Beyaz yakalılar kent merkezlerinin dışına çıkmak durumunda kalıyor. Kiranın çok kıymetli bir masraf kalemi olması, kira enflasyonu insanların enflasyon beklentilerini de bozan şey.
‘ÜCRET ARTIŞINI KİRA ENFLASYONUYLA BAŞ EDEBİLECEK FORMDA YAPIYORUZ’
Ev sahipliği oranı ve insanların oturabileceği yerdeki bir konutun kira artışını da dikkate alarak enflasyonun çok üzerinde fiyat artışları yaparak aslında bilançomuzu da zora sokarak burada bir tercihte bulunuyoruz. İş Bankası’nın işçi masraflarındaki artış oranına bakın. Burada çalışandan yana bu türlü bir toplumsal sorunu yaşamamak, çalışanlarımıza hissettirmemek ismine aslında bir tercihte bulunduk. Fiyat artışlarını enflasyonun fevkinde ve kira enflasyonuyla baş edebileceği formda yapıyoruz. Doğu’da, Güneydoğu’da çalışan arkadaşlarımızın kira sıkıntısını konut yaparak çözmeye çalışıyoruz. Bilhassa sarsıntıdan sonra sağlıklı konut imkanı olmadığını ve konut fiyatlarının çok arttığını gördüğümüz Malatya, Adıyaman, Antakya, İskenderun, Maraş vilayetlerini kapsayan bölgede yerler alıp konut inşaatına başladık. Zira o bölgelerde arkadaşlarımız meskene çıkmak isterse de zati çıkacakları sağlam mesken bulamıyorlar. O nedenle birinci önceliğimizi sarsıntı bölgesine verdik. Tahminen kurumlar en azından beyaz yakalı çalışanlar için kiranın yüksek olduğu yerlerde sorunu bu biçimde çözebilirler. Öteki türlü kiradan ötürü çalışma arkadaşlarımıza hak ettikleri bir ömrü sunma talihimiz zayıflıyor. Kira kelam konusu olduğunda çalışan kişi kendi meskeninde değilse bu maalesef önemli bir sorun.
‘FAİZ BİZİM BELİRLEDİĞİMİZ BİR ŞEY DEĞİL’
Faiz… Faiz bizim belirlediğimiz bir şey değil. Uygun faizli konut kredisi deniliyor. Mesela şu anda yüzde 0,90 faizle konut kredisi kampanyası yapıyorum dediğim vakit ‘kimin parasını kime veriyorsun’ derler. Ben yüzde 50 faizle borçlanıyorsam bunu nasıl kullandırabilirsiniz? Bulduğunuz kaynağın maliyeti belirli. Bankalar aracılık eden kurumlardır. İktisatta tasarruflarla, fon sahipleriyle onlardan ne kadara borçlanabiliyorsam, parayı ne kadara alabiliyorsam ona uygun maliyetle en hakikat alanda kullandırarak iktisada katkı sağlarım. Bizim hakikaten kolaycılığa kaçmadan sabırla yanlışsız olan adımları atmamız, bunları anlatabilmemiz gerekiyor.
KÜÇÜK İŞLETMELER LİKİDİTE SIKIŞIKLIĞINDAN NASİBİNİ ALABİLİR
Sanayi dalında bilhassa küçük ölçekli işletmeler nakit akışını yönetmede biraz daha zorlanabilir. Endüstride üretim yapan küçük işletmeler likidite sıkışıklığından nasibini alabilirler. Hane halkının daha yeterli olduğunda tasarruftan bahsetmek, tasarrufu özendirmek daha kolay. Fakat hane halkının aslında borçluluktan ötürü zorlandığı bir devirde tasarruf dediğinizde reaksiyon çekme mümkünlüğü yüksektir. Bizim üreten, tasarruflarını arttıran bir ülke olmamız, tüketim konusunda daha dikkatli davranmamız konusunda iğneyi diğerine batırırken çuvaldızı kendimize batırmamız, evvel kendimizden başlamamız gerekiyor.
‘2025’TE KONUT KREDİSİNDE BEKLEDİĞİMİZ FAİZLERİ GÖREMEYİZ’
2025’te konut kredisinde beklediğimiz faizleri göremeyiz. 2025, bu türlü bir yıl değil. Konut kredilerinde fiyatı etkileyecek bir faiz, yüzde 1’in etrafında olan faiz oluyor. Ekseriyetle aylık yüzde 1 düzeyindeki bir konut kredisi faizi konut fiyatlarını etkilemeye başlıyor. Onun dışında şu anda aylık faiz düzeyleri ne kadar düşerse düşsün konut kredisi için cazip değil. Ve o denli bir tesiri de olmayacaktır.
‘BAŞARI TOPLUMSAL BOYUTUYLA BİRLİKTE GELMELİ’
Türkiye’nin 1,3 trilyon dolar ekonomik büyüklüğü var. 1,3 trilyon dolar ekonomik büyüklüğümüzle bir kıssa yazmak istersek yazabileceğimiz çok fazla öykümüz ve çok fazla potansiyelimiz var. İki şey yapabiliriz. Bir; 1,3 trilyon doları daha adilce paylaşabiliriz. İki; 1,3 trilyon doları 2 trilyon dolara çıkarabiliriz. Burada direkt ulusal geliri arttırmanın değil, ulusal gelirin nasıl dağıldığı ve Türkiye’deki gini katsayısını bizim nasıl düşürdüğümüz kısmının daha kıymetli olduğunu düşünüyorum. İçeride bir siyasetin muvaffakiyetinden bahsetmek istiyorsak bunu yapmalıyız. Yalnızca sayılar üzerinden, enflasyondaki iniş, faizlerdeki iniş üzere şeylerle siz o politikayı taçlandıramazsınız. O nedenle muvaffakiyetin kesinlikle toplumsal boyutuyla bir arada gelmesi gerekiyor.
‘DOĞRU YOLDAYIZ’
Şu anda ‘bütçe nereye gidiyor’ konusunu konuşmamız için bütçenin de içini doldurmamız gerekiyor. Umutlu ve memnun olduğum taraf, izlediğimiz siyaset Merkez Bankası rezervlerini arttırıyor. İzlediğimiz siyasette enflasyonun gelir dağılımı adaletsizliğini bozma seviyesini azaltıyoruz. En azından enflasyonu düşürerek daha düşük bir süratte bozulmasını sağlıyoruz. Bize vakit kazandırıyor. Şayet konuştuğumuz şey, kamu harcamalarını disiplin altına almak, enflasyonu düşürmekse şu anda o yapılıyor. O yüzden ben ‘doğru yoldayız’ diyorum. Sırayla olacak. Bunun yanına serpiştirilerek güç kazandıkça, kamu maliyesinde ek alan yaratıldıkça onun artık yanlışsız alanlara kaydırılması gerekiyor.
‘EN BÜYÜK RİSK JEOPOLİTİK SORUNLAR’
Biz kendi iç dengelerimizi kurmaya çalışırken dışarıda denetimimizde olmayan, çok büyük savaşa dönüşebilecek jeopolitik problemlerin en büyük riskimiz olduğunu düşünüyorum. Yoksa iktisatla ilgili olarak zati tüm risklerin farkındayız. Onu da bir sıraya koyduk. O sırayla yönetiyoruz. İçeride içsel bir risk görmüyorum. Ancak dışarıdan epey fazla riske açık olduğumuzu düşünüyorum.
‘TURİZMDE 60 MİLYAR DOLARLIK GELİR DÜZEYİNİN DEĞERİNİ BİLMEMİZ GEREK’
Arada ne oldu bitti dendiğinde gelişmiş bir ülke vatandaşı bunu anlamakta zorlanabilir. Ancak biz şunu biliyoruz. Buradaki mevcut olanı bozduk sonra tekrar yerine getirdik. Konuşacağımız şeyler o noktaya geldikten sonra olabilir. O yüzden şu anda iktisada dair beklentilerimiz karşılanmadığında, sıkıntılar yaşadığımızda, turizm dalına istek ettiğimiz dayanağı veremediğimizde, piyasada bir şeyler yaşandığında bunun nedeni bozulan istikrar noktasına şimdi gelememiş olmamız. Ve o noktaya gelene kadar da maalesef bu imkanlardan yoksun olduğumuzun bilinmesi gerekiyor. O noktaya geldikten sonra tekrar büyümeyi, ıslahatları, ülkenin potansiyelinden nasıl daha fazla yararlanılabileceğimizi, turizmin nasıl desteklenebileceğini, turizm bölümünün nasıl 100 milyar dolara gelebileceğini çok daha farklı formda konuşabiliriz. Fakat şu anda bu kadar sıkı bir konjonktürde turizmde elde edeceğimiz sene sonundaki 60 milyar dolarlık gelir düzeyinin değerini bilmemiz gerekiyor.
‘TURİZMDE DÜNYADA BİRİNCİ ÜÇE OYNAYABİLİRİZ’
Turizmin tüm zorluklara karşın yolundan vazgeçmemiş olması, hem turist sayısı açısından hem turizm geliri açısından hem de iktisada katkı manasında yerinde duruyor olması, hatta mevcut konjonktürde birinci kez birinci 5 ülke ortasına girmiş olmamız, turizmde bundan evvel yapılanların ne kadar değerli olduğunu, bölüm gerilim testinden geçerken de o kazanımların bizim için nasıl kalıcı kazanımlar olduğunu göstermesi açısından değerli. Hele bir de bunun üzerine hoş yatırım imkanları bulur, yenilemeleri yapar, sürdürülebilirlik konusundaki dönüşüme kaynak ayırabilirsek, dünyada tahminen birinci 3’e oynayan bir ülke pozisyonuna gelebiliriz. Ancak bunun için yatırım ortamının daha uygun hale gelmesi gerekiyor. Şu anda o durumda değiliz. Turizmde 5. olmak çok değerli bir muvaffakiyet.
Bu zorluklar içerisinde kesim ve bankalar olarak zorluğu paylaşıyor olmamız, rastgele bir noktada ödeme zorluğu içerisine düşülmüşse bunun yine yapılandırılabiliyor olması, vadelerin uzatılabiliyor olması ve sıkıntı periyot geçildiğinde gelecek daha rahat periyoda hazırlık yapılabiliyor olması bence hem turizm kesiminin hem de bankacılığın gücünü göstermesi hem de iki tarafın birbirine olan inancını ortaya koyması açısından değerli. Zira lakin güvenen taraflar bu tıp yapılandırmaları çok rahatlıkla yapabilirler. Taraflar birbirine güvenmediği vakit borçların yapılandırılması yerine takibe alınması kelam konusu olur. Turizm kesiminin de bankacılık dalının de bu türlü bir şeye muhtaçlığı yok ve makus giden şeyleri yönetme gücü var.
‘2025’TE BAKİYEYİ 2 MİLYAR DOLARA ÇIKARACAĞIZ’
2024 yılında kredi büyümelerine çok önemli sınırlamalar geldi ve kredi büyümeleri bankalar için sonlandırıldı. Bu sınırlamalar dahilinde biz geçen sene bu konuşmayı yaparken önümüzdeki 2 yıl için turizm bölümüne verdiğimiz 1 milyar dolarlık kredi bakiyemizi 2 milyar dolara çıkartacağımızı, 1 milyar dolar arttıracağımızı söylemiştim. 2024 yılında biz o kısıtlarla 1,5 milyar doları geçtik. 1 milyar 570 milyon dolara geldik. Hasebiyle turizm bölümüne verdiğimiz taahhüdü yerine getirdik. 2025’de de devam edeceğiz ve bakiyeyi 2 milyar dolara çıkarmakta kararlıyız. Kısıtlarda tercihimizi turizmden yana kullanıyoruz.
100. YIL…
Bir Cumhuriyet kurumu olarak, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Türkler bankacılık yapamaz’ dediği ortamda kurduğu, 37 Türk genciyle başlayan seyahatte özel kesim ortasında başkan bir banka haline gelmek, bugün ülkemiz için kritik olan bölümlere istek ettiğimiz dayanağı verebilmek 100. yılımızın temasına uygun diye düşünüyorum.
(EKONOMİ SERVİSİ)